Dilcinin Kaynak eserleri nelerdir?

Metin tanıkları
Sözlüğün "En erken Türkçe örnek" kolonunda kullandığım kısaltmalar aşağıda gösterilmiştir. Halen işin başında olduğum için liste eksik ve yetersizdir. Ayrıca çalışmanın ilk aşamalarında aldığım notlarla daha yeni eklenenler arasında metod ve hassasiyet farkı vardır.

19. yy başına kadar olan örnekler Romen rakamlarıyla YÜZYIL OLARAK, 19. yy'dan sonrakiler ise mümkün mertebe YIL OLARAK belirtilmiştir. "xx/a" yirminci yüzyılın ilk otuz yılı, "198+" 1980'li yıllar anlamına gelir.

GÜNCEL Türkçede kullanılan her kelimenin Türkçe metinlerde VEYA sözlüklerde bulabildiğim en erken örneğini kaydetmeye çalıştım. Doğal olarak, çalışma ilerledikçe DAHA ERKEN örneklerin de ortaya çıkacağı muhakkaktır. Delinin posteki saymasını andıran bu çalışmada bana yardımcı olabilecekler varsa minnettar olacağım.

Kısaltma Açıklama

28M 1720 Yirmisekiz Mehmet Çelebi Paris Sefaretnamesi

Abdî xvii Abdî Divan

Adıvar 192+ Halide Edip Adıvar ; çeşitli eserleri

AErbulak 1978 Altan Erbulak

Ahteri xvi Ahteri Lugati

Aİhsan 1891 Ahmet İhsan Avrupa'da Ne Gördüm; ed. Servante & Gündoğdu 2007

Aktunç 1990 Hulki Aktunç Büyük Argo Sözlüğü

Ali xvi Selanikli Mutafa Âli ; çeşitli eserler (1587-1596), Tietze'den

Alus 1944 Sermet Muhtar Alus Eski Çapkın Anlatıyor

AMithat 1875-1900 Ahmet Mithat Ef. ; çeşitli romanlar

Amr xv Amrdovlat Amasyatsi Ankidats Anbed; ed. K. J. Basmadjian 1926

ARasim 1899 Ahmet Rasim Şehir Mektupları (1897-1899); ed. Nuri Akbayar 2005

AResmi 1757 Ahmet Resmi Efendi Rusya Sefaretnamesi

Arg xvi Filippo Argenti (1533) ; ed. Milan Adamovic 2001

Aş xiv Aşık Paşa Garib-name; ed. Kemal Yavuz 2000

AşZ xv Aşıkpaşazade Tarih

Atebe xiii Edip Ahmet Yüknekî Atebet-ül Hakayık; ed. Ahmet Caferoğlu

Bah 1924 Mehmet Bahaettin (Toven) Yeni Türkçe Lugat

Bahş xv anon. Bahşayış Lugati; ed. Fikret Turan 2001

Barkan xvi Ömer Lütfi Barkan Osmanlı İmparatorluğunda Zirai Ekonominin1943

Basiret 1870-1877 Basiretçi Ali Bey Basiret (gazete); ed. Nuri Sağlam 2001

Bia 185+ T. X. Bianchi Dictionnaire Turc-Français

Birikim 1978 Birikim Dergisi

BK xviii Mütercim Asım Burhan-ı Katı Tercemesi; ed. Öztürk & Örs 2000

Bovary (Akyüz) 1942 H. Akyüz Madame Bovary Çevirisi

CepK 1935 Osmanıcadan Türkçeye Cep Kılavuzu

CMeriç 1963 Cemil Meriç Jurnal

CodC xiii Codex Cumanicus

Cumh 1928-2008 Cumhuriyet (gazete)

Çağ xv Pavet de Courteille Dictionnaire Turc Oriental

Damadzade 1731

DanişN xiv Danişmendname

Dinçmen 1967 Kriton Dinçmen Psikiyatri El Kitabı

Diyojen 1870 Teodor Kasap Diyojen Dergisi

DK xiv Dede Korkut Kitabı; ed. Muharrem Ergin 1997

DS 1952 Derleme Sözlüğü

DTC 1943 Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi

DursunB xv Dursun Bey

Düs I. 187+ Düstur 1. Tertip

Düs II. 1873 Düstur 2. Tertip

EEğilmez 195+ Esat Eğilmez

EkşiS 1997-2008 Ekşi Sözlük

Env xv Enveri Düsturname-i Enveri (1481); ed. Necdet Öztürk 2003

EvÇ xvii Evliya Çelebi Seyahatname

FBaykurt 1971 Fakir Baykurt Tırpan

Fel 1942 Türk Dil Kurumu Felsefe ve Gramer Terimleri

Ferec xv anon. Ferec ba'de şidde (1451); Andreas Tietze'den

Fuzuli xvi Fuzuli Leyla ve Mecnun; ed. Muhammet Nur Doğan 2000

Geom 1937 Türk Dil Kurumu Geometri

Göv 1930 İbrahim Alaattin (Gövsa) Yeni Türk Lugatı

GT xiv Seyf-i Sarayi Kıpçakça Gülistan Tercümesi; Toparlı et. al. Kıpçak Türkçesi S

Gül xv Ahmed b. Kadı-i Manyas Gülistan Tercümesi; ed. Mustafa Özkan 1993

Hattî 1748 Mustafa Hattî Ef. Viyana Sefaretnamesi; ed. Ali İbrahim Savaş 1999

Hayat 1959-1961 Hayat Dergisi

HKâzım 1927 Hüseyin Kâzım Kadri Türk Dillerinin İştikaki ve Edebi Lugatleri

HRG xx/a Hüseyin Rahmi Gürpınar ; çeşitli eserleri

HTaner 197+ Haldun Taner

Hürr 1959-2008 Hürriyet (gazete)

IrkB ix Irk Bitig; Gerard Clauson ve Marcel Erdal'dan

İdr xiv Ebu Hayyan Kitabü-l İdrak li Lisan-il Etrak; Toparlı et. al. Kıpçak Türkçesi S

İdrH xiv anon. Kitabü-l İdrak Haşiyesi; Toparlı et. al. Kıpçak Türkçesi S

İkdam 1907 İkdam (gazete)

İMüh xiii İbni Mühenna Lugat; ed. A Battal Taymas

İrşad xiv İrşad-ül Müluk ve Selatin; Toparlı et. al. Kıpçak Türkçesi S

İstArgo 1934 M. Halit Bayrı İstanbul Argosu; ed. Mehmet Arslan 2004

Kâbus xv Mercimek Ahmet Kâbusname; ed. O. Şaik Gökyay 2007

Kadı xiv Kadı Burhanettin Divan

Kan xv-xvi Kanunname

Karay 1939 Refik Halit Karay

Karşı 1972 TDK Yabancı Dillerden Sözcüklere Karşılıklar

Kaş xi Kaşgarlı Mahmud Divan- Lugat-i Türk

KatipÇ xvii Kâtip Çelebi Tuhfet-ül Kibar fi Esfar-ül Bihar; ed. Orhan Şaik Gökyay 2007

Kaygılı 1932 Osman Celal Kaygılı Argo Lugatı; ed. Mehmet Arslan 2004

Kenz xviii Ahmed Cavit Bey Kenz-ül İştiha Tercemesi; ed. Kahraman & Işın 2006

KGunya xiv anon. Kitab-ı Gunya; ed. Muzaffer Akkuş 1995

Kıp xiv Kıpçak Türkçesi Sözlüğü; ed. Toparlı, Vural & Karaatlı 2003

Kieffer-Bia 1835 Kieffer & Bianchi Dictionnaire Turc-Français

Koçtürk 1967 Osman N. Koçtürk Besin ve Beslenme

KT xix Şemseddin Sami Bey Kamus-ı Türki

KTahir 1961 Kemal Tahir Esir Şehrin Mahpusu

KTü viii Köktürçe yazıtlar, Orhun yazıtları hariç ; Gerard Clauson ve Marcel Erdal'dan

Kut xi Yusuf Has Hacip Kutadgu Bilik; ed. Reşit Rahmeti Arat

LF xvi-xix Kahane & Kahane & Tietze The Lingua Franca in the Levant1958

LG 1889 A. Fikri Lugat-ı Garibe; ed. Mehmet Arslan 2004

LL xviii Şeyhülislam Esad Efendi Lehcet-ül Lugat (1732); ed. Ahmet Kırkkılıç 1999

LO xix Ahmet Vefik Paşa Lugat-ı Osmani; ed. Recep Toparlı 2000

MEdeb xiii anon. Mukaddimet-ül Edeb tercümesi; ed. Nuri Yüce 1993

Men xvii Franciscus Meninski Thesaurus Linguarum Orientalium (1680)

Mesail 1861-1877 Ali Fuat Türkgeldi Mesail-i Mühimme-i Siyasiye; ed. Bekir Sıtkı Baykal 1966

Mikhailov 1929 Mikhail Mikhailov Matériaux sur l'argot et les locutions populaires

Mill 1968-2008 Milliyet (gazete)

MKaçan 1990 Metin Kaçan Ağır Roman

ML 1969 Meydan-Larousse

MMakal 1954 Mahmut Makal Memleketin Sahipleri

MMem xvi Seydi Ali Reis Mirat-ül Memalik; ed. Mehmet Kiremit 1999

Moran 1945 Berna Moran

MReşad 189+

MŞ xiv Celalüddin Hızır Paşa Müntehab-ı Şifa; ed. Zafer Önler 1999

Mü xvi

Müh 1801 Türk Bilim ve Matbaacılık Tarihinde Mühendishane; ed. Kemal Beydilli 1995

Müteferrika 1727 İbrahim Müteferrika

Nahifi 1774 M. Emin Nahifi Rusya Sefaretnamesi

Nazmi xvi Edirneli Nazmi Divan; ed. Köprülüzade Mehmed Fuad 1928

Neş xv Mehmed Neşrî Kitab-ı Cihannümâ; ed. Unat & Köymen 1949

NHikmet 1936 Nazım Hikmet

NKemal 1866-1873 Namık Kemal ; çeşitli makaleleri

Nokta 1982 Nokta Dergisi

Oğ xi Divan-ı Lugat-i Türk'te Oğuzca olarak belirtilen k

OKemal 1948-1952 Orhan Kemal ; çeşitli eserleri

Or viii Orhun Yazıtları

Ömer b. Mezid xv Ömer bin Mezid Mecmuat-ün Nezair (1437); ed. Mustafa Canpolat 1982

ÖSeyf xx/a Ömer Seyfettin ; çeşitli eserleri

Özön 1961 Mustafa Nihat Özön Türkçe-Yabancı Kelimeler Sözlüğü

passim xiv Belirtilen tarihte çok yaygın olarak kullanılan ke

Peçevi xvii Peçevi Tarih-i Peçevî (1650)

PiriR xvi Piri Reis Kitab-ı Bahriye1988

PSafa xx/b Peyami Safa ; çeşitli eserleri

Redh 1861-1890 James Redhouse A Turkish and English Lexicon

REkrem 1887 Recaizade Ekrem Araba Sevdası

ResmiG 1926 Resmi Gazete

RessamC 1911 Osmanlı Ressamlar Cemiyeti Mecmuası

RGalip 1932 Reşit Galip

Sabah 1907 Sabah (gazete)

Sahak 1855

ServF 1896 Servet-i Fünun (dergi)

SFaik xx/b Sait Faik Abasıyanık ; çeşitli eserleri

SinanP xv Sinan Paşa Tazarrûname; ed. Mertol Tulum 2001

SSüalp 197+ Suavi Süalp

SühN xiv Mesud b. Ahmed Süheyl ü Nevbahar; ed. Cem Dilçin 1991

SülÇ xv Süleyman Çelebi Mevlid

ŞSami 1872 Şemseddin Sami Bey Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat

TakV 183+ Takvim-i Vekayi

Tanin 1910 Tanin (gazete)

TarD 1932-1934 Tarih Dergisi

Tarik 1885 Tarik (gazete)

TatlıK 1939 Tatlı

TDK 1945-1998 Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlük

TDK* 1955 Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlük; madde başı olmayan kelimeler

TDursun 1957 Tarık Dursun K

Tef xiii? anon. Tefsir; ed. Borovkov; Usta & Amanoğlu 2002

Terakki 1869 Terakki (gazete)

TercHak 1908 Tercüman-ı Hakikat (gazete)

Tezk xiv anon. Feridüddin Attar, Tezkiret-ül Evliya Tercümesi; ed. Orhan Yavuz 2006

Tıngır 1891 Antoine Tıngır & Kirkor Sinapian Fransızcadan Türkçeye Istılahat Lugatı

ToplumsalT 1896 Toplumsal Tarih dergisi; Yüz Yıl Önceki Basından Seçmeler bölümü

TS xiv Türk Dil Kurumu Tarama Sözlüğü

TS* xv Türk Dil Kurumu Tarama Sözlüğü; madde başı olmayan kelimeler

Tuhf xv Tuhfet-ül Kibar

Tz Andreas Tietze Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugati; Tietze'nin alıntıladığı tanıklar

Ulus 1936-1960 Ulus (gazete)

UyB x Uygurca Budist metinler ; Gerard Clauson ve Marcel Erdal'dan

UyH ix Uygurca Hıristiyan metinler ; Gerard Clauson ve Marcel Erdal'dan

UyM ix Uygurca Maniheist metinler ; Gerard Clauson ve Marcel Erdal'dan

UyS xi-xii Uygurca sivil metinler ; Gerard Clauson ve Marcel Erdal'dan

UyY viii Uygurca yazıtlar ; Gerard Clauson ve Marcel Erdal'dan

Varlık 1938 Varlık Dergisi

VartanP 1851 Vartan Paşa Akabi Hikyayesi; ed. Andreas Tietze

Vasıf xix Enderunlu Vasıf Divan

Vehbî xviii Vehbi Divan

Veled xiv Sultan Veled Divan-ı Türki; ed. Mecdut Mansuroğlu 1958

YaşarK 1976 Yaşar Kemal

Yedigün 1936 Yedigün Dergisi

YTürker 1981 Yıldırım Türker

Yun xiv Yunus Emre Divan; ed. Abdülbaki Gölpınarlı

YusZ xiv Erzurumlu Darir Yusuf ile Züleyha; ed. Leyla Karahan 1994

Yücel 1938 Hasan-Ali Yücel

Zaifi xvi Zaifi Divan; ed. Robert Anhegger 1955

Zatî xvi Zati Divan; ed. Ali Nihad Tarlan 1970

ZGökalp xx/a Ziya Gökalp ; çeşitli eserleri